Duurzaamheid in groenprojecten begint niet bij de aanplant, maar al in de planvorming. Door klimaatverandering staan woonomgevingen voor grote uitdagingen zoals hittestress, wateroverlast en droogte. Groenvoorzieningen, met name bomen, spelen hierin een cruciale rol. Ze zorgen voor schaduw, vangen regenwater op en dragen bij aan biodiversiteit. Voorwaarde is wel dat bomen de juiste groeiplaats krijgen, afgestemd op lokale omstandigheden en toekomstverwachting.
Een goede basis is de 3-30-300-regel:
- 3 Zichtbare bomen vanuit huis
- 30% Schaduw door bladerdak
- Binnen 300 meter een park of groene ruimte
Groeiplaatsinrichting is altijd maatwerk en vraagt afstemming met civiele eisen, ondergrondse infrastructuur, verkeer, beheer en omwonenden. Soms is het beter om geen boom te planten als de omstandigheden onvoldoende zijn.
Behoud van bestaande bomen is vaak duurzamer dan nieuwe aanplant. Volwassen bomen leveren direct verkoeling en ecologische waarde. Met een Boomeffectanalyse (BEA) wordt inzicht verkregen in de conditie en levensverwachting van bomen. Door groeiplaatsen te verbeteren, kunnen bomen nog decennialang meegaan.
Situatie Krispijnseweg – Prins Bernhardstraat 2022 (links) en 2024 (rechts).
Biodiversiteit staat onder druk door ruimtegebrek en verstedelijking. Groen is essentieel voor insecten, vogels en kleine zoogdieren. Quickscans flora en fauna of natuurwaardeninventarisaties geven inzicht in aanwezige soorten. Deze informatie wordt meegenomen in het ontwerp, zodat natuurwaarden behouden of versterkt kunnen worden. Ook het type beheer, intensief of natuurlijk, heeft invloed op de ecologische waarde van een gebied.
Laan der Verenigde Naties situatie herinrichting en aanplant bomen, bloemrijke bermen 2022 (links) en 2025 (rechts).
We hebben mooie voorbeelden in de praktijk: Bij de Krispijnseweg is verharding vervangen door vaste planten en hagen. Onder parkeervakken is boomgranulaat aangebracht, wat 350 m³ extra groeiruimte opleverde. Hierdoor is de laanstructuur behouden en bleef ook de vliegroute van vleermuizen intact. Langs de Stadspolderring zijn nieuwe bomen geplant met groeiruimte onder parkeervakken, voorzien van bomenzand en een kratsysteem dat wortelopdruk voorkomt.
Stadspolderring vervanging bomen 2020 (links) en 2025 (rechts).
Groen en klimaatadaptieve maatregelen versterken elkaar. In het Willem Dreeshof wordt regenwater via speciale putten afgevoerd naar steenwolelementen in groenvakken, waardoor beplanting direct profiteert. Zulke oplossingen dragen bij aan waterbuffering én een gezonde groeiplaats.
Conclusie
Duurzaam groen vraagt om visie, samenwerking en maatwerk met wegontwerp, ondergrondse infra. Door vroegtijdige integratie in het ontwerp en slimme uitvoering dragen groenprojecten bij aan een gezonde, klimaatbestendige en biodiverse leefomgeving.
